BIMmen is een term die de afgelopen jaren steeds vaker voorkomt in de bouw. Maar wat is het eigenlijk? BIM staat voor Bouw Informatie Modellering en helpt om meer inzicht te krijgen in het complete bouwproces. Dat gebeurt o.a. door bouwconstructies digitaal in 3D uit te werken, maar ook door veel samen te werken met alle partijen die meewerken aan een bouw. Bouwbedrijf Van der Gragt is één van de bedrijven die werkt met BIM. Koen van der Maat, directeur-eigenaar van Van der Gragt, vertelt over hun overstap naar BIM.
Van der Gragt is een nieuwbouwaannemer met de specialismes seriematige woningbouw, ontwikkeling en commercieel vastgoed. Tijdens de vorige economische crisis besloten ze om een rustigere periode qua werk te gebruiken om BIM te leren kennen. Sinds 2014 zet Van der Gragt BIM in voor alle ontwikkelingsprojecten in eigen beheer en een deel van de woningbouwprojecten in opdracht van partners. Koen deelt hoe de eerste stappen in BIM verliepen en welke lessen hij gaandeweg leerde.
Het eerste project dat Van der Gragt in BIM uitvoerde was de bouw en ontwikkeling van “De Palissade”: 24 grondgebonden woningen in Assendelft. Koen: “In vakbladen las ik steeds vaker goede verhalen over BIM. Dat wekte mijn nieuwsgierigheid. Wat konden wij hiermee doen? En zou het ons iets opleveren? Toen we zelf een project konden ontwikkelen en het wat rustiger hadden qua werk, zag ik een uitstekende gelegenheid om met BIM te beginnen.”
“Vanaf de eerste stappen werkten we samen met Houkesloot Toelevering, onze vaste partner voor houten kozijnen en houtskeletbouw. Zij hadden al expertise in huis rondom BIM. Eén van de doelen van BIMmen is om beter samen te werken en zo beide minder tijd kwijt te zijn aan het tekenen van een woning. Daarom hebben we meteen afgestemd hoe wij kozijnen het beste in BIM konden tekenen, zodat Houkesloot hier direct mee vooruit kan. Hier rolde een richtlijn uit die zowel voor onze tekenaars als voor Houkesloot goed werkt.”
Voor het ontwerp van de Palissade schakelde Van der Gragt een architect in. Maar anders dan gebruikelijk vroegen ze hem om alleen de buitengevels te ontwerpen. Koen: “Dit project was voor ons een uitgelezen kans om bekend te raken met BIM. Daarom wilden we het casco en de binnenkant van de woningen zelf uitwerken. Dat verliep niet meteen zonder hobbels, maar dat hoefde ook niet. We wilden er juist zoveel mogelijk van leren.”
“Bij ons eerste project in BIM was het doel om zoveel mogelijk te leren”
“Met de input van onze partners tekenden we alle woningen uit in BIM. Vervolgens konden onze leveranciers hun onderdelen hieruit halen, uitwerken voor de productie en weer terugzetten. We leerden meteen dat het slim is om vooraf duidelijke regels over de bestanden vast te leggen. Zo bleek al snel dat onze vloerenleverancier de tekeningen per ongeluk een paar centimeter verkeerd had teruggezet in het BIM-model. Hierdoor gingen in ons systeem alle alarmbellen af, terwijl de vloer qua afmeting wel goed paste.”
Een andere les die Van der Gragt leerde tijdens dit project, is dat er geen uitzonderingen kunnen zijn op het werken met BIM. Dat blijkt namelijk vragen om fouten. Koen: “We tekenden het hele project uit in BIM, behalve één onderdeel: de topgevels van de dakopbouwen. Dit onderdeel konden we bij geen enkele leverancier kwijt. We besloten daarom om dit in onze eigen werkplaats op te pakken en voor het gemak te tekenen in AutoCAD. Achteraf bleek dat in het hele project geen fouten zijn gemaakt, behalve in deze dakopbouwen. Die waren namelijk in een verkeerde hellingshoek geproduceerd. Gelukkig was dit onderdeel slechts voor vier woningen gemaakt en vielen de faalkosten mee, maar dit was meteen een goede les.”
“In het enige deel dat we niet in BIM tekenden, bleken we later een meetfout te hebben gemaakt”
“Ook bij een ander werk hebben we weleens een uitzondering gemaakt op het werken met BIM. Eén van de partners had geen tijd om het BIM-model aan te leveren in de ontwerpfase. Zij zouden daarom eerst platte tekeningen toesturen, en daarna alsnog het 3D-model maken. Bij de bouw bleek dat juist op dit punt water in de constructie loopt. Als we meteen in BIM hadden getekend, was dit veel eerder aan het licht gekomen. Wederom een les om heel strikt te zijn in het aanleveren van de BIM-tekeningen. Nu is ons motto: als je het doet, doe het dan goed.”
Eén van de meest genoemde voordelen van werken in BIM, is dat het de faalkosten vermindert. Volgens Koen is dit echter lastig te beoordelen. Hij vertelt: “Het grote voordeel van BIM is dat bouwfouten vroeg in het traject aan het licht komen. Hierdoor ben je geneigd om te denken dat je faalkosten vermindert. Maar je weet niet of je fouten had gemaakt als je bijvoorbeeld alleen met AutoCAD had gewerkt. Wij werken voor ongeveer de helft van onze projecten met 2D-tekeningen, en dat gaat ook gewoon goed.”
“Het grote voordeel van BIM is dat bouwfouten vroeg in het traject aan het licht komen”
“Daarnaast slaat BIM weliswaar alarm als onderdelen elkaar raken omdat ze te groot zijn, maar niet als ze te klein zijn. Daar moet je zelf op letten. Ook ben je nog steeds afhankelijk van degene die het werk uitvoert. Al kloppen je tekeningen nog zo goed, als iemand de fundering een centimeter verkeerd stort, leidt dat net zo goed tot faalkosten. BIM is een handig hulpmiddel, maar je moet altijd zelf oog blijven houden op de uitvoering.”
Waar veel bedrijven het lastig vinden om te investeren in crisistijd, durfde Van der Gragt het risico te nemen. Hier ondervinden ze nu de voordelen van. Bij het bedrijf zijn twee BIM-werkvoorbereiders en een BIM-coördinator in dienst. Die laatste functie is in het leven geroepen om de input van alle partijen in goede banen te leiden. Zo voorkomt Van der Gragt fouten zoals die in de eerste fase van BIM weleens voorkwamen.
Voor ontwikkelingsprojecten in eigen beheer werkt Van der Gragt alleen nog met BIM. In de markt merkt Koen echter dat sommige organisaties terughoudend zijn vanwege de kosten die BIM met zich meebrengt. Het uitwerken van een plan in BIM kost nu eenmaal meer tijd. Toch helpt het hen ook om op andere vlakken kosten te besparen. Zo zijn de offertes van partners lager omdat zij minder tekenwerk in eigen huis hoeven te verrichten. De tijd die je investeert in BIM, verdien je dus terug door optimaal samen te werken.
Benieuwd hoe partner Houkesloot Toelevering het werken met BIM ervaart? In het eerder verschenen expertverhaal vertelt Geert Hoekstra hoe het bedrijf BIM heeft geïntegreerd in de kozijnenfabriek. Dat verhaal lees je hier.
Op de hoogte blijven van al het nieuws over houten kozijnen? Houd de website in de gaten en volg ons op Instagram, Twitter en LinkedIn.